Zoals verwacht annuleert de Erasmus Universiteit naar aanleiding van de harde lockdown al het fysieke onderwijs. De regel gaat woensdag in. De maatregelen duren in elk geval tot en met 17 januari.
Een uitzondering geldt voor de tentamens en toetsen die voor de kerst plaatsvinden. Daarvoor is de planning ongewijzigd en blijven fysieke tentamens dus fysiek. Tentamens tussen 4 en 17 januari vinden vooralsnog uitsluitend online plaats.
Voor uitzonderingen moeten studenten een aanvraag indienen. Als die wordt gehonoreerd kunnen ze alsnog fysiek tentamen doen, bijvoorbeeld in de tentamenhal van het Van der Gootgebouw op campus Woudestein of in de gebouwen van het Erasmus MC.
Ook voor de begeleiding van studenten die dat het meeste nodig hebben, blijft ruimte. Voor die groep zijn er speciale studieplekken beschikbaar in de Universiteitsbibliotheek. Alle medewerkers wordt opgeroepen om thuis te werken, tenzij ze ‘locatiegebonden onderzoek of werk’ moeten uitvoeren.
Met een tweede camera, die achter de student geplaatst wordt, kan de proctoringsoftware zien of er stiekem post-its op het scherm zitten, een mobiele telefoon tegen het scherm staat of spiekbriefjes op de wand achter de laptop hangen. De mogelijkheid om een tweede camera te gebruiken zat al ingebouwd in de software van ProctorExam, maar werd nog nooit ingezet door de universiteit, zegt Jansz. “De privacyorganisatie van de EUR oordeelde tot nu toe dat er onvoldoende voordelen zijn van een tweede camera om de inbreuk op de privacy te rechtvaardigen.”
Tiktokvideo
Een TikTokker uit Canada toonde onlangs een eenvoudige methode om – zolang er geen tweede camera aanwezig is – proctoringsoftware te misleiden. Daarbij plaatste hij een telefoon tegen zijn laptopscherm en verbond zijn laptop met een grote televisie. Op die tv konden zijn huisgenoten zijn tentamen volgen, antwoorden googelen en naar hem appen.
Volgens ProctorExam is dergelijke fraude te detecteren doordat de tentaminant dan regelmatig verdachte oogbewegingen maakt richting de telefoon. Dat is uiteraard nog geen bewijs van fraude, maar Jansz denkt niet dat veel studenten met deze truc wegkomen. “Als we van ProctorExam horen dat er verdachte oogbewegingen gesignaleerd zijn, dan vraagt de examencommissie zo’n student op gesprek. En het is mijn ervaring bij zulk soort gesprekken dat negentig procent dan breekt.”
Vraag leeft al langer
De TikTokvideo is nu niet de aanleiding voor de hernieuwde discussie over een tweede camera. De vraag leeft volgens Jansz al langer onder docenten, maar door vakanties was het gesprek nog niet gevoerd. Dat gaat woensdag gebeuren.
‘Nieuwe inzichten’ nopen tot een nieuw gesprek hierover, vindt Jansz. Niet de fraudegevallen, want die zijn volgens hem nog niet veel gesignaleerd bij proctoring. Wel zijn er een paar bekende gevallen van grootschaligefraude bij de Rotterdam School of Management, maar dat ging om online tentamens zonder proctoring.” Het gaat vooral om het besef dat deze techniek misschien wel de rest van het collegejaar nodig zal zijn. “Een takehome-tentamen is niet bij alle vakken haalbaar. Sommige vakken eindigen nu eenmaal met een groot meerkeuzetentamen, en dat zal ook zo blijven. En die wil je zo veilig mogelijk aanbieden.”
De meeste faculteiten geven bij de fysieke mogelijkheden voorrang aan eerstejaars. “Onze prioriteit is dat onze eerstejaars en onze nieuwe pre-master- en masterstudenten de docenten en elkaar goed leren kennen, maar we weten dat onze tweede- en derdejaarsstudenten ook die afstand voelen. We proberen manieren te vinden om hen er ook bij te betrekken”, zegt vice-decaan onderwijs Jason Pridmore van de Erasmus School of History, Culture & Communication (ESHCC) daarover.
Die focus op eerstejaars geldt zeker ook voor de Erasmus School of Economics (ESE). Daar is het vak Vaardigheden voor eerstejaarsstudenten een goed voorbeeld van een mix van online en offline onderwijs. Iris Versluis (beleidsmedewerker onderwijs bij de ESE): “De online modules bestaan uit instructiefilmpjes, opdrachten en quizzen. Op de campus spelen studenten eerst een zelf ontwikkeld bordspel om elkaar goed te leren kennen en daarna gaan ze aan de slag met het ontwikkelen van essentiële academische vaardigheden, met veel ruimte voor discussie en presenteren. Studenten komen regelmatig bij elkaar, op campus en online.”
Ook bij de Rotterdam School of Management (RSM) zijn mentorbijeenkomsten voor eerstejaars, zowel online als offline. “De mentoren zullen sowieso in Rotterdam zijn. Daarnaast is zowel met studievereniging STAR als met de Faculteitsraad afgesproken dat ook zij in aanvulling op het onderwijs offline activiteiten organiseren, met name voor de eerstejaars”, vertelt RSM-onderwijsdecaan Eric Waarts.
Deur open voor internationals
Studenten die liever niet naar de campus komen, worden ook bediend. Op twee faculteiten na, het Erasmus MC en de Erasmus School of Social and Behavioural Sciences, is overal het onderwijs tot het einde van het eerste semester volledig online beschikbaar. Dat zet ook de deur open voor internationale studenten die niet naar Nederland kunnen komen.
Offline colleges of evenementen zijn vrijwel altijd optioneel. In veel gevallen zullen studenten hun plekje moeten reserveren. De relatief kleine ESHCC verwacht bijvoorbeeld dat ongeveer de helft tot een derde van het totaal aantal studenten per college naar de campus kan komen. De docent biedt dan een reserveringssysteem aan. Bij de RSM hebben ze voor het eerstejaarsvak Wiskunde al geïnventariseerd wie behoefte heeft aan college op de campus. Dat zijn er 275. De rest kan het vak online volgen.
Beperkende factor
Een andere manier om studenten bij de les te houden is het creëren van kleinere groepen. Bij online onderwijs is de beperkende factor niet het aantal beschikbare lokalen maar het aantal docenten. Onder andere de RSM rekent erop dat het kleinere groepen eerstejaars kan vormen door het inzetten van tweedejaars als begeleider. Zowel de Erasmus School of Law als de RSM en de ESE bieden een buddy-systeem aan. De ESE wil in elk geval in de masterfase de groepen zo klein mogelijk houden, zodat er veel contact met de studenten mogelijk is.
Anderhalve meter afstand houden is in de snijzaal geen optie, iedereen moet goed mee kunnen kijken
Uitzonderingen op het ‘all-you-can-eat’-onlineprogramma zijn het Erasmus MC en de ESSB. Verschillende practica en werkgroepen van de opleiding Geneeskunde lenen zich niet voor online onderwijs en zullen dus, zolang het mag, fysiek blijven plaatsvinden. Onderwijs dat bijvoorbeeld echt niet online kan, is het aanleren van lichamelijk onderzoek of de snijzaal. “Dan noem je inderdaad ook meteen onze grootste uitdaging”, vertelt bachelorcoördinator Andrea Woltman. “Anderhalve meter afstand houden is in de snijzaal geen optie, iedereen moet goed mee kunnen kijken. Hier zullen we dus gaan werken met mondkapjes en de groepen zullen nog kleiner zijn.” Bij de verschillende bachelors van de ESSB zijn er in ieder geval fysieke mentorprogramma’s en zijn er avondbijeenkomsten met gastsprekers. De woordvoerder van de faculteit wil wel benadrukken dat niemand van de studenten of de medewerkers verplicht wordt om bij fysiek onderwijs aanwezig te zijn.
Opschalen
Mocht er in de toekomst meer mogelijk zijn op de campus, dan willen alle faculteiten zo snel mogelijk opschalen. Wel wordt meestal het blok of vak eerst afgerond. “Dan zouden we met name in de master makkelijker een deel fysiek kunnen doen. Ons onderwijs is in blokken van vijf weken ingedeeld en we zullen sowieso tijd voor een omslag nodig hebben. À la minute omgooien is geen optie”, vertelt een woordvoerder van de ESSB. De Erasmus School of Law werkt ook in blokken van vijf weken en zegt na elke fase te kunnen aanpassen.
Zo snel zal het bij de ESE niet gaan: daar wordt het semester in elk geval afgemaakt op de manier waarop er begonnen is, maar: “Als de versoepeling betekent dat de zaalcapaciteit wordt vergroot, zullen we uiteraard wel meer studenten uitnodigen om bij een college aanwezig te zijn.”
Tentamenhal weer open
Een grote verandering ten opzichte van voor de zomer is dat de tentamenhal in het Van der Gootgebouw weer open is. Daar willen veel faculteiten gebruik van maken. Bijvoorbeeld het Erasmus MC, zegt Woltman. “De grote tentamens gaan offline, dus in het Van der Gootgebouw, maar worden daar digitaal gegeven. Als studenten ‘s ochtends milde klachten hebben, kunnen ze toch thuis het tentamen maken via proctoring.” Dat is ook bedoeld als boodschap dat je thuis moet blijven en je moet laten testen als je klachten hebt. “En als offline tentamens plots helemaal niet meer mogen, dan kunnen we direct omschakelen naar online”, aldus Woltman.
De ESL wil bachelortentamens op de campus laten plaatsvinden. Ook deze faculteit biedt als uitwijkmogelijkheid proctoring aan voor studenten in het buitenland of studenten met milde klachten. Datzelfde geldt voor de ESSB bij tentamens tot vijfhonderd studenten. Grotere tentamens, bijvoorbeeld bij Psychologie, worden geproctord vanuit huis.
De ESE houdt het voorlopig op proctoring vanuit huis. Pas in november of december wil de faculteit ‘voorzichtig experimenteren’ met tentamens op de campus. Ook dan zal het voor studenten die niet kunnen komen mogelijk blijven om vanuit huis tentamens te doen. Bij de ESHCC vinden er ook nog geen offline tentamens plaats tot januari. “Wij organiseren proctored tentamens of alternatieve toetsvormen in de eerste twee blokken van het collegejaar.” Alleen voor studenten die thuis niet in de gelegenheid zijn om het tentamen te maken of extra ondersteuning krijgen, wordt een uitzondering gemaakt.
Opvallend is dat de RSM vrijwel volledig online tentamens blijft afnemen, deels ook zonder proctoring. Slechts een klein deel van de tentamens zal fysiek plaatsvinden. De faculteit had voor de zomer te kampen met een paar serieuze gevallen van fraude bij online tentamens.
Lees ook
‘Online onderwijs is perfecte aanvulling op het onderwijs van voor corona’
Eind afgelopen academisch jaar heeft de universiteit, noodgedwongen, flink opgeschaald…
